Nadgodziny to czas pracy przekraczający wymiar wynikający z rozkładu czasu pracy (norma dobowa/tygodniowa). Kodeks pracy przewiduje rekompensaty: dodatki 50% i 100% lub czas wolny. Praca nadliczbowa dopuszczalna jest w razie szczególnych potrzeb pracodawcy lub akcji ratowniczej (ochrona życia, zdrowia, mienia, środowiska).
Podstawa prawna i definicja nadgodzin
Zgodnie z Kodeksem pracy, nadgodziny to godziny przepracowane ponad obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy wynikający z rozkładu (norma dobowa, tygodniowa lub okresowa). Przepisy przewidują rekompensatę w formie dodatku pieniężnego (50% lub 100%) lub czasu wolnego.
Art. 151–1513 Kodeksu pracy – definicja nadgodzin, rekompensata dodatkami lub czasem wolnym.
Art. 129 i nast. – normy czasu pracy (8 h/dobę, przeciętnie 40 h/tydz. w okresie rozliczeniowym).
Art. 148, 178 – ograniczenia (m.in. zakaz nadgodzin dla kobiet w ciąży; opieka nad dzieckiem do 4 lat tylko za zgodą).
Kiedy i jak liczy się nadgodziny
- Dobowo: po przekroczeniu dobowej normy z rozkładu (zwykle 8 h w systemie podstawowym).
- Tygodniowo: gdy przeciętnie przekroczysz 40 h/tydz. w przyjętym okresie rozliczeniowym.
- Dodatki: +50% w zwykłe dni pracy; +100% w nocy, niedziele i święta niebędące dniem pracy oraz w dniu wolnym udzielonym w zamian.
- Czas wolny zamiast dodatku: + za zgodą pracownika 1:1 lub z inicjatywy pracodawcy 1:1,5 (bez dodatku).
Szczegóły mogą zależeć od systemu czasu pracy i układów zbiorowych; narzędzie daje przybliżone wyliczenia pomocnicze.
Przerwy przysługujące według Kodeksu pracy
| Długość dobowego wymiaru | Przysługująca przerwa (wliczana do czasu pracy) |
|---|---|
| Więcej lub równo 6 godzin | co najmniej 15 minut. |
| Dłużej niż 9 godzin | dodatkowa przerwa co najmniej 15 minut (czyli łącznie min. 30 min). |
| Dłużej niż 16 godzin | kolejna przerwa co najmniej 15 minut. |
| Młodociani (jeśli dobowy wymiar > 4,5 h) | przerwa nieprzerwanie 30 minut (art. 202 K.p.). |
Przerwy wymienione powyżej są wliczane do czasu pracy (czyli nie powiększają czas pracy dnia) — narzędzie automatycznie rozpoznaje, jaka przerwa przysługuje na podstawie zapisanych godzin.
Oblicz nadgodziny w przepracowanym miesiącu. Instrukcja — krok po kroku
- Zaznacz dni robocze (domyślnie pon–pt)
- Wybierz rok i miesiąc
- Zaznacz Młodociany jeśli dotyczy (przerwa 30 min przy >4,5 h). → kliknij Generuj harmonogram.
- Pod kalkulatorem otworzy się aktywny harmonogram. Harmonogram Planowany (domyślnie uzupełniony godzinami – zgodnie z tym, co wypełniłeś/aś w kalkulatorze).
- W harmonogramie wpisz godziny w polach Rzeczywiste (wejście/wyjście) lub użyj Wypełnij rzeczywiste z planu.
- Kliknij Oblicz nadgodziny — zobaczysz szczegółowe podsumowanie i kolorowy harmonogram.
Przykład
Założenie: plan: pon–pt 08:00–16:00. Pracownik: poniedziałek 08:00–18:00 (obecność 10 h, przysługująca przerwa ustawowa 15 min + dodatkowa 15 min bo ponad 9 h → 30 min). Kalkulator pokaże: przepracowano 10 h (z wliczoną przerwą), z czego norma 8 h, nadgodziny +50% = 2 h.
![Praca w nocy w 2025 roku – ile wynosi dodatek, jak go obliczyć i kto może pracować po zmroku? [Z kalkulatorem online]](https://blog.teametria.com/wp-content/uploads/2025/08/people-3181819_1920.jpg)
