Nadgodziny w pracy – przepisy, stawki i kalkulator

Podstawa prawna (krótkie przypomnienie)

Główne regulacje dotyczące pracy nadliczbowej zawiera Kodeks pracy. W skrócie: nadgodziny to godziny przepracowane ponad obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy wynikający z rozkładu (norma dobową, tygodniową lub okresową). Przepisy przewidują dodatki za pracę nadliczbową oraz możliwość udzielenia czasu wolnego zamiast wypłaty.

Jakie dodatki (stawki) obowiązują?

• 50% wynagrodzenia — za nadgodziny przypadające w zwykłych dniach pracy (jeżeli występują nadliczbowo).
• 100% wynagrodzenia — za nadgodziny przypadające w nocy, w niedziele i święta niebędące normalnymi dniami pracy pracownika oraz w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w niedzielę lub święto.

Alternatywnie, pracownik może otrzymać czas wolny w zamian za nadgodziny (tzw. odbiór w naturze) — zasady i terminy odbioru regulują przepisy i umowy wewnętrzne.

Kiedy powstają nadgodziny?

Nadgodziny powstają, gdy pracownik pracuje:

• ponad ustaloną w umowie/rozkładzie liczbę godzin w danej dobie (np. ponad 8 h),
• ponad przeciętną tygodniową normę czasu pracy (zwykle 40 h w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy — w zależności od okresu rozliczeniowego),
• w dni ustawowo wolne (niedziele i święta) — wtedy zwykle cała praca jest traktowana jako 100%.

Ciekawostki i dobre praktyki

• Dodatek nalicza się od stawki godzinowej obliczonej z wynagrodzenia zasadniczego (najczęściej z wynagrodzenia brutto / nominalne godziny w miesiącu).
• Warto zapisać w regulaminie lub umowie zasady rozliczania nadgodzin (np. czy preferowany jest czas wolny zamiast wypłaty dodatkowej).
• Pracownicy powinni otrzymać jasne grafiki — nasz harmonogramowy kalkulator pomaga zebrać rzeczywiste godziny pracy i automatycznie wyliczyć nadgodziny.